Czy uważasz, że masz umysł logiczny? Jeśli tak, to na pewno poradzisz sobie z zagadką logiczną wymyśloną w roku 1966 przez angielskiego psychologa Petera Wasona (1924-2003).

Widzisz przed sobą 4 karty leżące na stole. Każda z nich ma na jednej stronie liczbę, a na drugiej kolor. Na odkrytych stronach kart (tak jak na zamieszczonym obrazku) widnieje numer 5 i 8 oraz kolor czerwony i niebieski.

Teraz zapoznaj się z twierdzeniem: „Jeżeli karta zawiera parzystą liczbę z jednej strony, to jej druga strona ma kolor czerwony”.

Zagadka jest następująca: którą kartę/karty wystarczy odwrócić, aby sprawdzić, czy powyższe twierdzenie jest prawdziwe? Teraz pomęcz się chwilę tak jak ja, próbując rozłożyć to na czynniki pierwsze, a jeśli masz dość, rozwiązanie zagadki znajduje się na samym dole strony. Zerknij i przeczytaj wyjaśnienie poniżej.

Jeżeli masz umysł logiczny, to na pewno od razu zwróciłeś uwagę, że twierdzenie będące przedmiotem zagadki ma postać implikacji: „Jeżeli karta zawiera parzystą liczbę z jednej strony, to jej druga strona ma kolor czerwony”. Implikacja składa się z poprzednika (pierwszego zdania) oraz następnika (drugiego zdania) i w naszym twierdzeniu odpowiada wyrażeniu „jeżeli p, to q”. Implikacja jest błędna wtedy, i tylko wtedy, gdy poprzednik jest prawdziwy, a następnik fałszywy. Omawiane twierdzenie okaże się zatem błędne wtedy, gdy znajdziemy kartę z numerem parzystym, która na swojej drugiej stronie nie ma koloru czerwonego.

Odwrócenie karty z kolorem czerwonym (jak robi to w pierwszej kolejności większość osób próbujących rozwiązać tę zagadkę) nic nam jednak nie da, ponieważ omawiana implikacja wcale nie wyklucza, że na drugiej stronie karty z kolorem czerwonym również może znajdować się numer nieparzysty.

Odwrócenie karty z numerem 5 również nic by nam nie dało, ponieważ powyższa implikacja nie wyklucza, że po drugiej stronie karty z numerem nieparzystym może znajdować się kolor czerwony.

Jeżeli jednak odwrócimy kartę z numerem 8 i kartę z kolorem niebieskim, i na odwrocie pierwszej z nich zobaczymy kolor czerwony, a na odwrocie drugiej z nich numer nieparzysty, to znaczy, że twierdzenie jest prawdziwe. W każdym innym przypadku (na odwrocie karty z numerem 8 nie znajduje się kolor czerwony i/lub na odwrocie karty z kolorem niebieskim znajduje się numer parzysty) twierdzenie należy uznać za fałszywe.

Omawiana zagadka, w okresie kilkudziesięciu lat od jej wymyślenia, była rozwiązywana poprawnie zaledwie przez kilka do kilkunastu procent populacji badanej przez naukowców. Dzieje się tak dlatego, że większość osób usiłujących rozwiązać tę zagadkę, kieruje się intuicją lub nie dostrzega, że w logice wyrażenie „jeżeli… to” ma zupełnie odmienne znaczenie  od tego, jakie nadaje się mu w języku potocznym. No, ale żeby to dostrzec, należy być urodzonym logikiem.

Aby sprawdzić, czy to twierdzenie jest prawdziwe, wystarczy odwrócić kartę z numerem 8 oraz kartę z kolorem niebieskim.