1 kwietnia urodził się Abraham Maslow (1908-1970), amerykański psycholog, współtwórca nurtu psychologii humanistycznej. Sformułował słynną teorię hierarchii potrzeb, zwanej potocznie „piramidą Maslowa”.
Maslow przedstawił po raz pierwszy swoją teorię w roku 1943, a w kilkanaście lat później opisał ją wyczerpująco w książce “Motivation and Personality” (1954). Co ciekawe, Maslow w pracy tej ani razu nie użył słowa „piramida”, ani nie wizualizował swojej hierarchii potrzeb za pomocą grafiki przypominającej piramidę. Termin „piramida” został najprawdopodobniej wprowadzony przez któregoś z późniejszych komentatorów teorii Maslowa i przyjął się powszechnie.
Maslow wyróżniał 5 zasadniczych rodzajów potrzeb: fizjologiczne, poczucie bezpieczeństwa, potrzebę miłości i przynależności społecznej, potrzebę szacunku i uznania oraz potrzebę samorealizacji. U podstaw hierarchii zaproponowanej przez Maslowa znajdują się potrzeby fizjologiczne, na szczycie – potrzeba samorealizacji, pomiędzy nimi – pozostałe w wymienionej kolejności.
Wg Maslowa spełnienie niższych potrzeb przez człowieka jest warunkiem, aby mógł realizować kolejne w hierarchii. Analogicznie deprywacja i brak możliwości zaspokojenia jakichś potrzeb uniemożliwiają lub zniechęcają do starań o zaspokojenie potrzeb wyższego rzędu.
Proste. Może jednak nie zawsze…
Krytycy teorii Maslowa od początku wskazywali na jej egocentryczność („ja, ja, ja”), a przede wszystkim na niemożność jej odniesienia do społeczności bardziej kolektywistycznych, niż te Zachodnie (weźmy chociażby Chińczyków lub Japończyków, którzy interes wspólnoty przedkładają zdecydowanie bardziej na własny i chyba czują się z tym całkiem dobrze). Nie zmienia to faktu, że trudno znaleźć dziedzinę życia społecznego, w której nie próbowano zastosowania teorii Maslowa. Z różnymi rezultatami.
I ta wieczna samorealizacja… Co o tym sądzicie?
Ks. Twardowski: – „Nie bój się chodzenia po morzu. Nieudanego życia. Nieudanego życia. Wszystkiego najlepszego”.
Jerzy Kulej: – „Nie ma bokserów odpornych na ciosy. Są tylko źle trafieni”.
prof. Wiktor Osiatyński: – „Wstać rano, zrobić przedziałek i się odpieprzyć od siebie”.
Abraham Maslow: – “What a man can be, he must be”.
- Fragment z „Wiersza z banałem w środku” ks. Jana Twardowskiego.
- Powiedzenie przypisywane Jerzemu Kulejowi, jednemu z najlepszych polskich bokserów (złoty medalista IO w Tokio 1964 i Meksyku 1968). Warto jednak wspomnieć, że sam Jerzy Kulej nigdy nawet nie leżał na deskach, o nokaucie nie wspominając.
- Fragment wywiadu z prof. Osiatyńskim dla „GW” (Dorota Wodecka, „Lubię siebie w czwartki”, 19 czerwca 2009 r.)
- Abraham Maslow, “Motivation and Personality” (1954).