Stratyfikacja społeczna (ang. social stratification)

Stratyfikacja społeczna to inaczej uwarstwienie społeczne. Taka cecha społeczeństw, że dzielą się one na pewne hierarchicznie ułożone kategorie, klasy lub warstwy ludzi, pozostających do siebie w relacji nadrzędności i podrzędności. Najprostszym przykładem stratyfikacji społecznej w społeczeństwach feudalnych był podział na chłopstwo, mieszczaństwo i szlachtę (arystokrację) plus ewentualnie kler. W społeczeństwach postfeudalnych prostym przykładem uwarstwienia jest z kolei podział na klasę niższą, średnią i wyższą.

Stratyfikacja społeczna od dziesiątków lat jest przedmiot licznych dyskusji , rozważań teoretycznych i badań socjologicznych. Wśród naukowców zajmujących się kwestiami stratyfikacji społecznej dość wymienić takie nazwiska jak Max Weber, Pitrim Sorokin, Talcott Parsons, Kingsley Davis, Wilbert E. Moore, Ralf Dahrendorf i wielu innych. Stratyfikacja jest rezultatem pewnych nieuniknionych nierówności pomiędzy ludźmi, wynikających z kolei z rozmaitych uwarunkowań społecznych, ekonomicznych, politycznych, historycznych, geograficznych, kulturowych lub zwykłego przypadku. Wszelkie próby likwidacji takich zróżnicowań na przestrzeni naszych dziejów, jak wiadomo, źle się kończyły. Czasami nawet bardzo źle. Społeczeństwa cechują się większą bądź mniejszą otwartością na możliwość przemieszczania się jednostek pomiędzy poszczególnymi warstwami. Współcześnie o stopniu skomplikowania stratyfikacji społecznej decydują najczęściej takie czynniki jak wykształcenie, pozycja zawodowa i społeczna, dochody i dostęp do dóbr materialnych itp.