Etnocentryzm (ang. ethnocentrism)

Etnocentryzm to skłonność do idealizowania własnej kultury, narodu lub grupy oraz traktowania ich jako „centrum świata”; w perspektywie etnocentrycznej uznaje się doświadczenia własnego narodu (kultury) jako punkt odniesienia dla wszystkich pozostałych nacji. Etnocentryzm często zakłada prostą dychotomię, podział na swoich i obcych; własna kultura, naród lub organizacja życia społecznego są bardziej wartościowe i lepiej rozwinięte od ich obcych odpowiedników. Etnocentryzm może przejawiać się również w bezkrytycznym wprowadzaniu własnych wzorców społecznych i kulturowych na grunt innych społeczeństw, w przekonaniu, że to „co dobre dla nas, musi również być dobre dla innych”.

Etnocentryzm jest zjawiskiem powszechnym, spotykanym od początków naszej cywilizacji. Przejawiany w umiarkowany sposób może powodować pozytywne efekty (identyfikację z własnym narodem, ochronę własnej tożsamości kulturowej), w bardziej radykalnej formie prowadzi jednak do zachowań szowinistycznych i rasistowskich. Termin „etnocentryzm” został użyty po raz pierwszy na początku XX wieku przez amerykańskiego socjologa i antropologa Williama G. Sumera. Na początku poprzedniego stulecia etnocentryzm stał się przedmiotem krytyki wielu badaczy, zwłaszcza związanych z antropologią kulturową. Postulat unikania perspektywy etnocentrycznej w pracach badawczych stał się z czasem swoistym paradygmatem wielu socjologów i antropologów kulturowych.