Próba uznaniowa wybierana jest przez badacza na podstawie własnych, arbitralnych decyzji. Głównym kryterium doboru do próby uznaniowej jest łatwość dotarcia do respondenta i spełnienie przez niego kilku określonych kryteriów (płeć, wiek, zawód, miejsce zamieszkania itp.). Inne określenie próby uznaniowej to próba celowa.