Analiza zorientowana na zmienną to metoda badawcza, celem jest opis dwóch lub więcej zmiennych oraz wyjaśnienie zależności pomiędzy nimi. W trakcie tej analizy badacz identyfikuje zmienne, które mogą wpływać na określone postawy i poglądy społeczne; zakłada się, że wpływ tych zmiennych może być pewną prawidłowością np. wiek, wykształcenie, miejsce zamieszkania i dochód osobisty mogą mieć szczególny wpływ na sympatie polityczne określonych grup społecznych.

W analizie zorientowanej na zmienną istotne jest ustalenie i opis zmiennych pozwalających wyjaśnić zachowanie całych grup społecznych. Poszczególne przypadki – pojedyncze osoby reprezentujące opisywaną grupę – są natomiast traktowane
przez badacza drugoplanowo. Zakłada się bowiem, że wpływ analizowanych zmiennych ma charakter powszechny, dotyczy całych grup społecznych, a nie tylko pojedynczych przypadków. Przeciwieństwem omawianej metody jest analiza zorientowana na przypadek.