Trafność (ang. validity)

Trafność to taka cecha pomiaru, skali pomiarowej lub wskaźnika, że umożliwia zmierzenie tego, co rzeczywiście chcemy zmierzyć. Uznanie pomiaru za trafny jest właściwie zawsze sprawą umowną. Nie można mieć absolutnej pewności, że przeprowadzony pomiar, zastosowana skala lub przyjęty wskaźnik są trafne w 100%. Można z dużą pewnością przyjąć, że liczba przeczytanych książek w ciągu roku jest trafnym wskaźnikiem poziomu czytelnictwa. Ale jest już sprawą dyskusyjną, czy liczba przeczytanych książek jest również trafnym wskaźnikiem rozwoju gospodarczego danego kraju. Żeby dowieść trafności takiego założenia, należałoby wykazać, że we wszystkich lub zdecydowanej większości krajów rozwiniętych wraz z dalszym postępem gospodarczym rośnie również czytelnictwo. Oczywiście tak być może, ale wcale nie musi to stanowić reguły. Dla przykładu w Polsce, jak pokazują wyniki badań, czytelnictwo książek spada systematycznie od kilkunastu lat, a przecież trudno zaprzeczyć, że w tym samym czasie gospodarka kraju się rozwija. Czyżby więc poziom czytelnictwa w ogóle nie był trafnym wskaźnikiem rozwoju gospodarczego kraju?

Trafność pomiaru, skali lub wskaźnika wynika zatem z przyjętej tradycji, zdrowego rozsądku, a przede wszystkim ustaleń pomiędzy ekspertami i specjalistami w danej dziedzinie, opartych na doświadczeniu i wieloletniej praktyce badawczej.