Efekt porządku odpowiedzi (ang. order bias)

Efekt porządku odpowiedzi to nieumyślne zafałszowanie wyników badania przez respondenta, polegające na tym, że przy kolejnych pytaniach z kwestionariusza wywiadu lub ankiety, wskazuje on systematycznie na odpowiedzi zamieszczone na początku lub końcu kafeterii. Efekt porządku odpowiedzi może być z kolei spowodowany efektem pierwszeństwa lub świeżości. W przypadku efektu pierwszeństwa (ang. primacy effect) respondent wskazuje konsekwentnie na pierwsze odpowiedzi podawane w kafeterii, ponieważ zakłada, że sprzyja to ich spójności . W przypadku efektu świeżości (ang. recency effect) respondent udziela ostatnich odpowiedzi podanych w kafeterii, ponieważ lepiej je zapamiętuje. W celu uniknięcia takich sytuacji badacze mogą stosować karty respondenta, zawierające co bardziej złożone kafeterie. Karty te okazywane są respondentom w trakcie wywiadu, co ułatwia im udzielanie odpowiedzi.