Efekt Golema (ang. Golem effect)

Efekt Golema to negatywna odmiana efektu Pigmaliona, polegająca na tym, że w określonych sytuacjach, pod wpływem czyichś negatywnych oczekiwań, zaczynamy się zachowywać zgodnie z tymi właśnie oczekiwaniami, nawet jeżeli pierwotny kontekst sytuacyjny wcale tego nie wymuszał. Z terminem tym możemy się czasami spotkać w … Czytaj dalej

Efekt grupy (ang. group effect)

Efekt grupy to zafałszowanie wyników dyskusji prowadzonej w trakcie wywiadów fokusowych. Polega na tym, że część uczestników FGI na tyle przekonująco potrafi przedstawiać swoje opinie, że w rezultacie pozostałe osoby przyjmują i deklarują je jako własne, niezależnie od swoich rzeczywistych … Czytaj dalej

Efekt halo (ang. halo effect)

Efekt halo to tendencyjna ocena jakiejś osoby, na podstawie zaledwie jednej lub dwóch jej cech, zauważonych przez oceniającego. Przykładem efektu halo jest sytuacja, kiedy osobę atrakcyjną fizycznie uznajemy jednocześnie za równie uzdolnioną, wrażliwą itp.

Efekt obserwatora (ang. observer error)

Efekt obserwatora to zafałszowanie wyników obserwacji, spowodowane presją i oczekiwaniami wywieranymi przez badacza (najczęściej nieświadomie) na uczestników badania. W rezultacie zaczynają się oni zachowywać nienaturalnie lub w sposób, o którym sądzą, że jest oczekiwany przez obserwatora.

Efekt panelowy (ang. panel conditioning)

Efekt panelowy to zafałszowanie wyników badania panelowego spowodowane przedłużającym się czasem jego trwania. Efekt panelowy może polegać na tym, że niektóre osoby uczestniczące w badaniu na tyle dobrze rozpoznają cele i specyfikę panelu, że po pewnym czasie zaczynają udzielać takich … Czytaj dalej

Efekt pierwszeństwa (ang. primacy effect)

Efekt pierwszeństwa to tendencja do lepszego zapamiętywania przez respondenta tych możliwości odpowiedzi odczytywanych przez ankietera z kwestionariusza wywiadu, które znajdują się na początkowych pozycjach w kafeterii. W rezultacie respondent wybiera częściej wśród tych odpowiedzi, które lepiej zapamiętał na samym początku. … Czytaj dalej

Efekt Pigmaliona (ang. Pygmalion effect)

Efekt Pigmaliona to odmiana samospełniającego się proroctwa polegającego na tym, że w jakiejś określonej sytuacji zaczynamy zachowywać się zgodnie z tym, czego oczekują od nas inny ludzie. Efekt Pigmaliona można rozpatrywać zarówno w kontekście pozytywnym (efekt Galatei) jak i negatywnym … Czytaj dalej