Wszelkie badania realizowane w praktyczny, doświadczalny sposób, dotyczące osób, obiektów i zjawisk, które są dostępne naszym zmysłom. Do badań empirycznych należą m.in: obserwacja, eksperyment, sondaż oraz wszelkie wywiady ilościowe i jakościowe. Najkrócej rzecz ujmując są to również wszelkie badania z dziedziny szeroko pojętych badań społecznych, psychologicznych i antropologicznych, w których dochodzi do interakcji pomiędzy badaczami i osobami badanymi.
Podstawową cechą badań empirycznych jest zatem to, że „dzieją się w praktyce”, dlatego też inne ich określenie to badania stosowane. Kolejną cechą badań empirycznych jest również ich falsyfikalność, to znaczy w rezultacie ich przeprowadzenia jesteśmy w stanie dowieść fałszywości (w sensie naukowym oczywiście) hipotezy przez nas badanej. Nie jest to możliwe w przypadku rozważań czysto teoretycznych, o metafizyce nie wspominając; konkluzje wynikające z rozważań czysto teoretycznych mogą być oczywiście bardzo ciekawe, ale same w sobie nie są weryfikowalne, przynajmniej do momentu przeprowadzenia badań empirycznych. Dlatego badania empiryczne stawia się często w opozycji właśnie do wspomnianych rozważań teoretycznych.
A kto chce wiedzieć więcej na temat badań empirycznych, to niech zajrzy do znakomitego podręcznika „Badania społeczne w praktyce” nieocenionego Earla Babbiego.